Miquela Sousa is een 19-jarig half-Spaans, half-Braziliaans model uit L.A. en beter bekend als @lilmiquela op Instagram. Vandaag de dag heeft ze zo’n 865 000 volgers die ook wel ‘Miquelites’ genoemd worden. Ze pronkt in luxemerken zoals Prada, Chanel, Diesel en Balenciaga, verschijnt op modeshows, prijkt op magazinecovers, hangt casual met supersterren rond en heeft zelf een Spotify-hitje gescoord. Je denkt misschien, niets nieuws onder de zon in Instagramland? Maar wat maakt deze Instagram sensation zo anders? Ze is een computergegenereerd model, maar de term ‘avatar’ klinkt je misschien bekender in de oren. Ze doet alles wat een ‘normale’ social influencer doet, maar in werkelijkheid bestaat ze niet. Miquela beleefde al in 2016 haar virtuele geboorte, maar raakte recent erg bekend door de vraag of ze nu eigenlijk een marketingstunt of een kunstproject is. Wie is ze? Wie zit er achter dit digitaal model? Een vraag die dusver nog niemand heeft beantwoord.
Meer dan gewoon een fashionista
Miquela maakt ook haar opmars in de modewereld als designer. Zo lanceerde ze haar eigen juwelencollectie en bracht ze onlangs een reeks T-shirts op de markt die haar sassy persoonlijkheid weerspiegelen. Op haar Instagramaccount deelt ze niet alleen foto’s van haar dagelijkse outfits met passende captions, maar post ze ook foto’s met andere influencers, designers en beroemdheden. Als activiste zet ze zich ook in voor een betere samenleving en deinst ze er niet voor terug haar mening te uiten over sociaal relevante topics zoals ‘black lives matter’, de wapenwetten in Amerika en de rechten van transgenders. Miquela lanceerde bovendien haar debuutsingle ‘Not mine’ in augustus 2017 en stond enige tijd in de Spotify top 10. Virtuele beroemdheden zijn echter niets nieuws. Als zangeres doet ze denken aan de Japanse Hatsune Miku, een virtuele zangeres die het voorprogramma van o.a. Lady Gaga verzorgd heeft en gekleed werd door designers als Marc Jacobs en Givenchy of de virtuele muziekgroep Gorillaz die zelfs een aantal awards in de wacht sleepte. Ze is ook niet de enige 3D-creatie op Instagram. Shudu Gram is werelds eerste Afrikaanse digitaal supermodel en de artistieke creatie van Britse modefotograaf Cameron-James Wilson.
De dunne lijn tussen echt en nep
Miquela werd echter niet door iedereen met open armen ontvangen. In een wereld waar niets is wat het lijkt, doet een virtuele influencer natuurlijk heel wat stof opwaaien. Dagelijks moeten we vechten tegen fake nieuws en er wordt heel wat kritiek geuit op sociale media die geen waarheidsgetrouwe reflectie zouden zijn van het echte leven. Een ‘fake’ influencer gooit daarbij natuurlijk nog wat olie op het vuur. Maar wie heeft vandaag de dag nog onbewerkte foto’s op zijn/haar Instagramaccount. Juist, niemand. Iedereen creëert een online imago. Filters lijken onze beste vriend geworden en talrijke apps helpen ons onze foto’s te finetunen. Do it for the gram is het levensmotto van menig Instagram-aficionado. Het ‘neppe’ van Instagram wordt met Miquela en co. nog naar een hoger niveau getild, maar dat wil niet zeggen dat het van hen minder echte influencers maakt. Integendeel, Miquela is een inspirerend digitaal persona die haar dromen en opvattingen deelt. Ze ontmoet de juiste mensen op de hotste events, draagt de hipste merken en geeft vooral om haar volgers. Alles dus waar een goede social influencer zich mee bezig houdt. Wie Miquela Souse nu echt is, zullen we misschien nooit te weten komen, maar momenteel is ze het resultaat van een geslaagd sociaal experiment.
Opportuniteit of risico?
Een carrière als influencer najagen klonk tien jaar geleden misschien ronduit belachelijk, maar is vandaag de dag booming business waar grof geld mee te verdienen valt. Dus waarom geen virtuele influencers? Het lijkt een logische volgende stap in het sociale mediatijdperk. VR/AR nemen immers een steeds grotere plaats in ons leven in en virtuele influencers bieden bovendien heel wat mogelijkheden voor merken. Zo kan je als merk volledig je eigen digitale animatie creëren die er uitziet hoe jij het wil, die jouw merk vertegenwoordigt en zorg draagt voor jouw online community.
Anderzijds blijven (de meeste) merken altijd wel op zoek gaan naar authenticiteit en persoonlijkheid bij influencers. Het moet gewoonweg klikken. Vandaar de recente kritiek op de enorme hoeveelheid geld die ertegenaan wordt gesmeten en op het groot aantal influencers die streven naar de meeste likes en volgers. De authenticiteit en passie gaan zo verloren. Maar door vervolgens op de proppen te komen met virtual influencers verdwijnt die authenticiteit juist nog meer naar de achtergrond. Bovendien wordt het door de technologische vooruitgangen steeds moeilijker het echte van het neppe te onderscheiden en jongeren worden nu al ongelukkig door sociale media. Het leven kan immers nooit altijd rozengeur en maneschijn zijn, hoewel Instagram ons dat vaak doet geloven.
Of we binnenkort een mengelmoes zien van virtuele influencers en influencers van vlees en bloed op onze news feed zal de toekomst uitwijzen, maar dat ze zowel risico’s als opportuniteiten met zich meebrengen, zoveel is duidelijk.
Photo credits: @lilmiquela
